متال و پانک و سایر فرزندان راک : چگونه استایل راکاستاری داشته باشیم؟
استایل راک در دههی شصت از خردهفرهنگ راکرها برخاست. این سبک پوشش به دلیل داشتن ارتباط مستقیم با فرهنگ و موسیقی یکی از مهمترین استایلهای عصر ما است. در این مطلب، پارچی قصد دارد به این پرسش پاسخ دهد کهفرهنگ و هنر راک و فرزندان آن چگونه به وجود آمدند و همچنین شکلگیری و تکامل استایل راک و استایل پانک و استایل متال را مورد بررسی دقیق قرار دهد و پس از آن به این مسئله خواهد پرداخت که چطور میتوانیم استایل راک ، استایل پانک و استایل متال داشته باشیم. با ما همراه باشید.
توجه: تاریخچه و داستان مفصلی از راک در ادامه آمده است. اگر تنها میخواهید درباره ساخت استایل راک و چگونه لباس پوشیدن در این سبک بخوانید، به انتهای مطلب مراجعه نمایید.
خاستگاه استایل راک
بعد از جنگ جهانی دوم، در دههی پنجاه میلادی، به دلیل کم شدن کالا همه چیز جیرهبندی شد. از جمله پارچه. نتیجه آنکه فرهنگ استفاده از لباسهایی که در دوخت آنها پارچه زیاد مصرف میشد کنار گذاشته شد. به عنوان مثال در ست لباس روزمرهی خانمها، دامن بلند جای خود را به دامن کوتاه و بالاپوشهای سنگین جای خود را به لباسهایی مانند تاپ دادند. در ست لباس آقایان سوییشرت، تیشرت و کت های سبک جایگزین کت و شلوار شدند. به طور کلی لباسها هرچه بیشتر به سمت غیر رسمی و راحت و روزمره شدن پیش رفتند.
فیلم تینیجری “یاغی بیهدف” با بازی جیمز دین که در سال ۱۹۵۴ منتشر شد یکی از فیلمهای بسیار تاثیرگذار بر استایل جوانان بود. جیمز دین شخصیت محبوب میان دخترها و تحسین برانگیز میان پسرها، با شلوار جین، سوییشرت قرمز و تیشرت سفید، موهای آرایش شده به سمت بالا و کتانی – یا به بیان دقیقتر کفش اسنیکر – در این فیلم ظاهر شد و بسیاری از نوجوانها را به استفاده از این استایل ترغیب کرد.
در همان سالها، الویس پریسلی با سبک راک اند رول، جنبشی در موسیقی و استایل، میان مردم و به ویژه جوانان ایجاد کرد. او لباسهایش را هوشمندانه انتخاب میکرد، به گونهای که استایل او در عین پیشرو بودن، از فرهنگ عام دور نبود. لباسها و رنگهایی که الویس استفاده میکرد قوانین و رسوم پوشش آقایان را شکست و استایلی رنگارنگ و راحت و در عین حال شیک را به عنوان جایگزینی برای کت و شلوار و پیراهن و کراوات معرفی کرد. الویس بدون شک یکی از تاثیرگذارترینها بر استایلهای قرن بیست و یکم بوده است.
این حجم از تاثیرگذاری هنرمندان و ستارههای سینما بر استایل مردم بیش از هرچیز حاصل راه یافتن تلوزیون از دههی ۲۰ میلادی به خانههاست. در دهههای ۵۰ و ۶۰ میلادی، تلویزیون یکی از ارکان ثابت خانهها شده بود و برای دیدن یک هنرمند نیازی به رفتن به کنسرت نبود. مردم از ستارههای سینما و موسیقی تقلید و از این طریق جهتگیری خود را در جامعه تعریف میکردند.
در سال ۱۹۶۴ وقتی گروه بیتلز، که اغلب تحت عنوان اولین گروه راک از آنها یاد میشود، در یک برنامهی تلویزیونی حضور یافتند، ۷۳ میلیون آمریکایی به پای تلویزیون منتظرشان بودند! آنها که از هیپیها تاثیر میگرفتند و بر آنها تاثیر میگذاشتند، با شلوار تنگ و کفشهایی شبیه به نیم بوت و موهای نسبتا بلند که به مدل آرتور معروف شد، در برنامهی اد سالیوان ظاهر شدند و نتیجه آنکه همهی طرفدارانشان به تقلید از این استایل رو آوردند. بیتلز زمینهای فراهم کرد که در آن گروهها و آرتیستهای انگلیسی مانند رولینگ استونز برای به دست گرفتن رسانهها و استایل عمومی مردم قصد کردند. با این هدف که از آمریکاییها در این امور پیشی بگیرند.
لندن خیلی زود به مرکز هنر و فشن بدل شد. به طور کلی دههی شصت میلادی زمان ظهور خردهفرهنگهای برخاسته از فرهنگ جوامع جوانان بود. خردهفرهنگ های سویینگ لاندن، مد ها و راکر ها در انگلستان و خردهفرهنگ هیپی در آمریکا از شاخصترین خردهفرهنگهای دههی شصت هستند. سال ۲۰۱۷ یک روزنامه نگار از اصطلاح Youthquake (جوانلرزه) برای نامگذاری جریانهای فرهنگی جوانان در دههی ۶۰ میلادی استفاده کرد که آکسفورد آن را واژهی سال نام نهاد.
یکی دیگر از جبرهایی که بر سبک زندگی مردم در دهههای ۵۰ و ۶۰ تحمیل شد، موتور و در بسیاری موارد جایگزین شدن آن با خودرو بود. بعد از جنگ جهانی دوم به دلیل پایین آمدن قدرت خرید مردم، طبقهی متوسط و پایینتر از متوسط، به موتور سیکلت به عنوان وسیلهی نقلیه رو آورده بودند.
مد ها
مد خلاصه شدهی کلمهی مدرن است که به گروهی از جوانان و نوجوانان طرفدار موسیقی و پوشش خاص نسبت داده میشد و خیلی زود در آمریکا هم رایج شد. مدها شیفتهی موتور وسپا ، هوادار گروههای موسیقی مانند The Who و The Small Faces و در فشن به دنبال چیزهای باکلاس و شیک با چاشنی ساختارشکنی و نوآوری بودند.
هیپی ها
اما عمر جریان مد کوتاهتر از عمر جریان هیپی بود که در همان سالها در آمریکا آغاز شد. فشن هیپیها و فشن سایکودلیک خیلی زود در آمریکا و کشورهای دیگر فراگیر شد. تاثیر استفاده از مخدر بر موسیقی و فشن در گروههایی مانند بیتلز و آرتیستهایی مانند جیمی هندریکس که اسطورهی هیپیها بودند مشهود است. برای دانستن بیشتر درباره جریان هیپی میتوانید به مطلب بررسی جامع استایل هیپی رجوع کنید.
راکر ها
و اما راکرها. جریان راکر در انگلستان توسط جوانان طبقه کارگر ایجاد شد. آنها عاشق موتورسیکلت و موسیقی راک اند رول بودند. لباس موتور سواری برای آنها بیش از یک استایل روزمره بود، آنها به استایلشان میبالیدند و آن را بازتاب سبک زندگی خود میدانستند.
محل گردهمایی راکرها کافههایی چون کافه ایس و کافه ۵۹ بود که در آنها موسیقیهای راک اند رول و راک متوقف نمیشد. گاه راکرهای فلان کلوپ موتورسواری یا بهمان کافه ی مشخص، لوگو یا نام آن کافه را بر ژاکت موتورسواری خود رسم می کردند. کافههای راکرها همچنین نقطههای شروع و پایان برای مسابقهی موتورسواری غیرقانونی درون شهری محسوب میشدند. آنها در دههی ۵۰ میلادی به تدریج رشد کردند و تا دههی ۶۰ میلادی به یک جریان فرهنگی با گستردگی قابل توجه در میان جوانان، به ویژه جوانان انگلیس و آمریکا، تبدیل شده بودند.
جنگ میان راکر ها و مد ها
در بهار ۱۹۶۴ بین مدها و راکرها نزاعی شدید درگرفت. آنها در ساحل، مقابل کاخ برایتون پییر، با سنگ و چاقو و مشت و لگد به جان یک دیگر افتادند! وقتی پلیس برای آرام کردن فضا وارد صحنه شد، مورد حملهی هر دو گروه قرار گرفت. پلیس موفق شد بیش از ۶۰۰ نفر از مدها و راکرهای افسارگسیخته را در صحنه مورد کنترل قرار دهد و حدود ۵۰ نفر از آنها را دستگیر کند. متاسفانه این درگیری رسانهها را به خود جذب کرد. با پوشش گستردهی این خبر توسط رسانهها چهرهای خطرناک از مدها و راکرها در اذهان عمومی ایجاد شد.
از فیلمهای تاثیرگذار بر استایل جوانان در دههی پنجاه که اتفاقا به طور مشخص زمینه را برای استایل راک فراهم کرد فیلم وحشی با بازی مارلون براندو بود که در سال ۱۹۵۳ منتشر شد. استایل او شامل یک ژاکت موتور سواری چرمی کوتاه که زیپ آن نه در وسط، که در یک سوم سمت راست آن قرار داشت و شلوار جین مشکی با پاچههای تا شده که بوت سگکدار او را به نمایش میگذاشت می شد. این فیلم در طراحی شخصیت و لباس از پوشش موتورسوارها تاثیر گرفت و ذائقه جوانها و نوجوانها از طبقات اجتماعی مختلف را به سمتی متفاوت سوق داد.
استایل راک و موسیقی راک
در دههی ۵۰ میلادی شاهد آن هستیم که سبک راک اند رول که خود از موسیقی آفریقایی-آمریکایی بلوز برخاسته بود، سفیدپوستها را به عنوان مخاطب جذب میکند و بر آنها تاثیر میگذارد. این موسیقی همسو با موسیقی عامه پسند رشد کرد و دیده شد. با وارد شدن گیتار الکتریک به بلوز توسط چاک بری و از این قبیل تغییرات در سبکهای بلوز و کانتری، راک اند رول شکل گرفت. از دل راک اند رول، در گذر زمان، با ظهور هنرمندهای جدید و با رشد و تغییر آن و همچنین همآمیزی آن با سبکهای دیگر موسیقی راک، موسیقی اعتراض و شور و هیجان، متولد میشود.
تمام خرده فرهنگهای دهههای ۵۰ و ۶۰ با تمام ویژگیهایشان، ارتباطی دو سویه با موسیقی داشتند. سوپراستار های موسیقی راک سعی میکردند هم درآثارشان و هم در استایل متناسب با حال و هوای خشن و پر از جریان و هیجان دههی شصت ظاهر شوند. نیمهی ۱۹۶۰ نقطه اوج سربرآوردن هنرمندان و گروههای موسیقی راک و آثار پیشرو و ساختارشکن آنها است. اولین نسل موسیقی راک، ابرگروههایی چون رولینگ استونز ، پینک فلوید ، لد زپلین و بلک سبث را در دل پروراند. تمام دغدغهها و خوی سرکش آن نسل و آن سالها، هم در محتوی و هم در فرم آثار آنان مشهود است.
بررسی سیر تکاملی استایل راک
واقعیت آن است که استایل هنرمندانی که به شکل کلاسیک در سبک راک فعالیت میکردند، گروهی مانند پینک فلوید، همواره ساده است. در دههی ۶۰، هنرمندان و مخاطبان سبک راک طیف گستردهای از استایل را ارئه میدهند و تفکیک این سبکهای پوشش در یک زمان ناممکن به نظر میرسد. به ویژه آنکه موسیقی راک بسیار گسترده است و هنرمندان آن متناسب با حال و هوای آثارشان لباسهای خود را انتخاب میکردند. اما با تفکیک زمانی میتوان به دستهبندیهای کلی از استایل طرفداران موسیقی و فرهنگ راک دست یافت.
استایل راک 1960
در دههی ۶۰ جریانهای فرهنگی جوانان مستقل از هم در انگلستان و آمریکا جریان دارند. هر دو آنها بر استایل عمومی جوانان و نوجوانها تاثیر میگذارند اما هنوز الگوهای کلاسیک پوشش در میان هنرمندان راک به چشم میخورد. گروههایی مانند بیتلز و رولینگ استونز با وجود آنکه در استایل نیز ساختار شکن محسوب میشوند، هنوز به طور کلی از ساختارهای تعریف شده جدا نشدهاند و هنوز در کت و شلوار ظاهر میشوند. هرچند به شیوهای متفاوت و در کت و شلوارهایی متفاوت!
از دستاوردهای جوانان در پوشش دههی 60 میتوان به فراگیر کردن شلوار جین اشاره کرد. از آنجایی که تمام جریانهای فرهنگی نامبردهشده از طبقهی کارگر، طبقهی متوسط و پایینتر از متوسط شکل گرفتند، شلوار جین فصل مشترک تمام آنها بود. این نوع شلوار به دلیل با دوام بودن انتخاب کارگرها و طبقهی فرودست بود و با تنوع در دوخت و رنگ، میتوانست همهی جوانان را راضی کند.
مدها شلوار جین راسته را با پیراهن و کفش مردانه و اوورکت میپوشیدند. هیپیها شلوار جین با دمپای گشاد و تیشرت یا پیراهن طرحدار و صندل به پا میکردند. و راکرها ژاکت چرمی و شلوار جین راسته میپوشیدند و قسمت پاچهی آن را تا میزدند که بوتهایشان نمایان شود.
هرچه به پایان دههی 60 نزدیکتر میشویم، موسیقی راک بیش از پیش از سبکهای دیگر مستقل میشود و راه خود را پیدا میکند. همین امر دربارهی استایل راک نیز صادق است. از نیمهی دههی 60 برخی گروههای مستقل آثاری به شکل موسیقی زیرزمینی ضبط کردند که آثارشان پروتو پانک نام گرفت. این بندها و موزیکها بستر ظهور موسیقی پانک راک در دههی 70 را فراهم کردند.
استایل راک 1970
دههی 70 به دیسکو معروف است. با وجود کم رنگ شدن جریانهای فرهنگی دههی 60، کماکان هیپیها و راکرها به بقای خود ادامه میدانند. استایل دیسکو بسیار شبیه به استایل هیپیها است، اما تجملیتر. شلوار جین یا پارچهای، با دمپای گشاد و پیراهنهای رنگارنگ به همراه جلیقه استایل دیسکو را تشکیل میداد. همچنین استفاده از پارچههای براق مثل پلیاستر در دههی 70 رواج مییابد. استفاده از استایلی مشابه در میان آن دسته از هنرمندان راک که در دههی 60 کار خود را آغاز کرده بودند و بیشتر ادامهدهندهی راک برخاسته از راک اند رول هستند دیده میشود.
بلک سبث و آغاز متال
گروه بلک سبث که خواننده و ترانهسرای آن ازی آزبورن است، از گروههای پیشرو در سبک راک به شمار میرود که در دههی 70 کار خود را آغاز کردند. آنها راک را به شکلی سنگینتر و خشنتر اجرا میکردند به گونهای که نه مناسب برای رقص راک اند رول بود و نه مانند کارهای آغازین پینک فلوید، با تاکید زیاد بر فضاسازی. اما در عین حال هم تحرک و هم فضاسازی در آثارشان مشهود بود. بلک سبث و گروههای این چنینی آغازگر سبکهای هوی راک و متال بودند.
استایل دیوید بویی
دیوید بویی از دیگر هنرمندهای پیشرو و آوانگارد انگلیسی است که در اواخر دههی 60 کار خود را آغاز کرد و در دههی 70 به شکلی فراگیر شناخته شد. نگاه هنری، تکنیکی و زیباییشناسانه دیوید بویی، همانند گروه پینک فلوید، بخش عظیمی از ابعاد آثارش را شکل میدهد. با این وجود هم بویی و هم پینک فلوید به دغدغههای جوانان عصر خود نزدیک بودند و آنها را در موسیقی و استایلش بازتاب میدادند.
دیوید بویی از استایلی میانه بهره میبرد. این امر دربارهی موسیقی او نیز صادق است. آثار دیوید بویی با وجود آنکه دارای ویژگیهای موسیقی سایکدلیک و بسیار پیشرو بودند، نیمنگاهی به راک کلاسیک و موسیقی پیش از راک در بسیاری از آثار او هویدا است. دیوید بویی – با وجود آنکه برخی لباسهای او، به ویژه بر استیج، از عرفها دور میشود – به طور کلی آقامنشانه، در لباسهایی مانند کت و شلوار و با موهای آراسته، ظاهر میشد و با حفظ این الگوهای کلی با نوعی بازیگوشی از رنگها، زیورآلات و ژستهایی در مقابل دوربین استفاده میکرد که استایل خود را به چالش میکشید.
یکی دیگر از چالشهایی که در دههی 70 هنرمندانی چون دیوید بویی و فردی مرکوری برای جامعه فراهم کردند، استفاده از آرایش و لباسهای زنانه بود. مخاطب آنان که فرهنگهایی همچون هیپی را تجربه کرده بود، به استایل فراجنسی این هنرمندان نگاهی مثبت و حتی تحسینآمیز داشت. (در صورت علاقهمندی میتوانید بیشتر دربارهی استایل های فراجنسیتی (یونیسکس) در پارچی بخوانید.)
این امر به قدری گسترش یافته بود که استفاده از گریم و آرایش، امضای گروههایی مانند کیس محسوب میشود و نمیتوان بدون اشاره به گریمشان دربارهی آنها حرف زد. گروه کیس که به سال ۱۹۷۳ در آمریکا شکل گرفت با استایلی تئاترگونه بر صحنه ظاهر میشدند و با وجود آنکه سبک موسیقی آنها به راک اند رول نزدیک بود، خود زمینهای برای گسترش استایل پانک راک و گوت راک را فراهم کردند.
آغاز پانک راک
موازی با سرخوشی رخوتآلود جامعه با مخدر، راک اند رول، دیسکو، تکنولوژی و تجمل، فرهنگ دیگری به آرامی از زیر خاکستر آرمانهای سوختهی جوانان شعلهور میشود که پانک نام میگیرد. آنها بغض جریان هیپی، سرخوردگی خردهفرهنگ مد و مهمتر از همه، خشم راکرها بودند. تمام این احساسات فروخوردهی جامعه با هرج و مرج طلبی، اعتراض به حکومت سرمایهداری و جامعه تجملگرا، در موسیقی و در استایل متجلی میشود.
معمولا از آمریکا به عنوان خاستگاه موسیقی پانک راک یاد میشود. گروههای استوجز ( که به خوانندهی گروه ایگی پاپ مشهور است) و گروه ام سی فایو، بندهایی بودند که در اواخر دههی 60 کار خود را آغاز کردند و راک اند رول را به شکلی خشنتر و کوبندهتر اجرا کردند. یکی از ویژگیهای بارز موسیقی پانک استفاده نکردن یا استفادهی کوتاه و مینیمال از تکنوازی است، در زمانی که تکنیک نوازندگی حرف اول را میزد.
از اولین بندهای پانک راک آمریکایی میتوان به رامونز و میسفیتس اشاره کرد. گروه رامونز گروهی است که خیلیها آن را اولین گروهی میدانند که رسما پانک راک کار کرد. آنها در استایل هم میانهروی انگلیسی ها را نداشتند و با آرایش و لباسهایی که به پانک منتسب شد بر صحنه ظاهر میشدند. آنها شلوار جین پاره میپوشیدند، آرایش سنگین میکردند و از زیورآلات و لباسهایی استفاده میکردند که زیباییشناسی کلاسیک آن ها را نمیپسندید و شاید حتی زباله میدانست. ولوت آندرگراوند (Velvet Underground) و نیویورک دالز (New York Dolls) بندهای دیگری هستند که در نیمهی یکم دههی 70 در آمریکا کار خود را آغاز کردند و از نسل اول پانک راک در آمریکا محسوب میشوند.
همزمان با آمریکا، در انگلستان هم موسیقی پانک راک به تدریج شکل میگیرد. از نیمهی دههی 70، گروههایی مانند کیور و کلش و سکسپیستولز سر بر میآورند که استایل آنها یادآور استایل جنبش راکرها است و در نگاه اول شاید برابر با آن به نظر برسد. اما با کمی دقت بیشتر میتوان تشخیص داد که آنها پا را فراتر گذاشتهاند. آرایش مو و آرایش صورت خشنتر و تاریکتر شده است. شلوارهای تنگ و قرار دادن شلوار در بوت با این نسل از هنرمندان و طرفداران راک آغاز میشود. موسیقی آنها نیز تاریکتر و خشنتر است و دیگر اثری از موسیقی راک اند رول در آن به چشم نمیخورد. مضامین آثار این گروههای انگلیسی اعتراض به حکومت، مذهب و جامعه است. آنها نسل اول آرتیستهای موسیقی و استایل پانک راک و گوت راک در انگلستان بودند.
بررسی سبک پوشش و استایل پانک ها
پانک ها به دنبال صلاحیت بخشیدن به عبور از مرزهای خشم نسبت به جامعه، به استفادهی اگزجره از لباس، مدل مو، زیورآلات، پیرایش تن، آرایش و گریم به شکل نمایشی و تئاترگونه رو آوردند. آنها از اشیاء دم دست در استایل خود استفاده میکردند: لباسهای پاره شده را با سجاق قفلی یا نوار کاست وصلهپینه و قابل استفاده میکردند، با ماژیک روی لباسهایشان شعار مینوشتند و یا با رنگ آنها را از طرح اولیه ساقط میکردند، و یک کیسهی زباله در استایل آنها میتوانست نقش دامن یا تیشرت را بازی کند. چرم، پلاستیک، و پلیاستر از دیگر متریالهای رایج در استایل پانک بود. احتمالا به این دلیل که برای بیننده تجاوز و سادیسم و مازوخیسم جنسی را یادآوری میکرد.
تیشرت با طرحهای چالشی، ژاکت موتورسواری و کفش اسنیکر نیز مورد استفادهی پانک ها قرار می گیرد. پانک ها برای نشان دادن علاقهی خود به یک ایده یا گروه موسیقی، از پیکسل یا پچ حرارتی روی لباس استفاده میکردند. تابوزدایی با استفادهی غافلگیر کننده از نمادهایی که تابو هستند، از دیگر ویژگیهای استایل پانک است.
استفاده از کفشهایی که لژ بلندی دارند در دههی ۷۰ در میان اقشار مختلف محبوب شده بود. (بوت های پلتفرم) از گروه کیس گرفته تا دیوید بویی با این نوع کفش روی صحنه ظاهر میشدند. مردان و زنان ثروتمند این کفشها را در دیسکوها و پارتیها میپوشیدند و زنانی که در خانههای فساد و بارها خودفروشی میکردند و همچنین مردهای مراجعه کننده به آنها برای آن که حس خوشگذرانی و ثروت را القا کنند از این نوع کفش استفاده میکردند. پانک ها هم، که همواره این قبیل تضادها را پررنگ میکردند، با نگرش خود به استفاده از این کفشها رو آورده بودند. البته استفاده از بوت پلتفورم در استایل گوتیک به مراتب بیشتر دیده میشود. برند دکتر مارتینز از دیگر شرکتهای فعال در تولید انواع بوت از جمله بوت پلتفورم، متناسب با انواع استایل راک و پانک و متال است.
پانک و مدل موی موهوکس (خروسی)
در استایل پانک استفاده از مدل موی موهوکس (mohawks) مرسوم است: دور سر را میتراشند و موی قرار گرفته در وسط را بلند میکنند. این مدل مو، که در ایران تحت عنوان مدل موی خروسی شناخته میشود، از یک قبیلهی سرخپوست قدرتمند به نام ایروکو (Iroquois) برگرفته شده است. استفاده از رنگ موهای فانتزی مثل صورتی نیز دیده میشود، که در واقع پوزخند پانک ها به رنگهای محبوب جوانان و نوجوانان نازپرورده و مرفه است.
به طور کلی خردهفرهنگ/ضدفرهنگ پانک به عنوان یک چالش برای فرهنگ غالب غرب شناخته میشود: با پایههای عقاید سیاسی آنارشیستی، که هرچند یک آنارشیست به طور کلی حکومت سیاسی را تایید نمیکند و هرچند پانکهای مدرن کاملا ضدنژادپرست هستند، گاه به سمت کمونیسم و گاه به سمت نئونازی متمایل شده است. با وجود آنکه پانکها ساختارهای فرهنگی و اجتماعی غرب را تکذیب میکردند و گاه حتی اذهان عمومی آنها را خرابکار میدانستند، امروزه پانکها به عنوان شهروند دنیای متمدن به رسمیت شناخته می شوند. نگرش پانک در دههی 80 منطقیتر و هنرمندانهتر شد و بسیاری آن را جالب و سرگرم کننده یافتند.
استایل پانک اکنون صرفا به عنوان گونهای از فشن شناخته میشود که نگرش خاص خود را به زیباییشناسی دارد و بدون توصل به خشونت، از لباس و استایل به عنوان تریبونی برای زیر سوال بردن تجملگرایی و جهتگیریهای اجتماعی استفاده میکند. از آن جایی که نگرش پانک اساسا بر فردگرایی، عصیانگری، خلاقیت متهاجمانه و خشم استوار بود، بسیاری، حتی خود افرادی که نسل اول پانک را میساختند، این شکل جدید پانک را کاریکاتوری از پانک آغازین میدانند. به ویژه آنکه امروزه حتی بندهای پاپ از استایل پانک بهره میجویند. از آغاز پانک، تهیهکنندههای موسیقی، تولیدیهای لباس و رسانهها در فکر منافع خود و استفاده از پانک برای پولزایی بودند.
پانک در سینما
قهرمان مجموعه فیلمها و سریال هزاره (Millennium) که از سهگانهای به همین نام اقتباس شده، یک دختر پانک است. از یکی از قسمتهای این کتاب فیلمی به نام دختری با خالکوبی اژدها توسط دیوید فینچر (کارگردان فیلم هفت) اقتباس شده است.
در سال 2019 انتشار یک سریال مستند به نام پانک شروع شده است که در آن ایگی پاپ نیز حضور دارد. همچنین فیلم SLC PUNK! با نگاهی طنزآمیز به زندگی دو شخصیت پانک در شهری سنتی و محافظهکار میپردازد.
سوسی سو Siouxsie Sioux که بیشتر با گروه سوسی سو اند د بنشیز شناخته میشد هنرمندی است در سبک پانک راک که نه تنها به خاطر موسیقی و استایل پانک، بلکه به عنوان یکی از تاثیرگذارترین هنرمندان بر استایل گوتیک شناخته میشود.
استایل گوتیک
استایل گوتیک از استایلهایی است که با وجود آنکه نام هنر گوتیک را یدک میکشد، خود تا حدود زیادی زادهی استایل پانک است. در مطلب خون آشام های امروزی چه میپوشند؟ به تفصیل به شرح استایل گوتیک پرداختهایم و در نتیجه در این قسمت از تکرار و بازگویی خودداری می نماییم.
می توانید در مورد گوتیک بیشتر بخوانید: همه چیز درباره استایل گوتیک.
استایل راک 1980
در دههی 80 گستردگی موسیقی و استایل راک و انشعابات آن باز هم بیشتر میشود. موسیقی راک و پانک و زیرشاخههایشان به حیات خود ادامه میدهند و به نوآوریهای جدید دست میزند و از سویی دیگر، موسیقی و فرهنگ پانک، خود هویتی مستقل و زیرشاخههای متعدد یافته است. گروههای راک انگلیسی لد زپلین و دیپ پرپل که در اواخر دههی 60 میلادی فعالیت خود را آغاز کرده بودند، در دههی 70 از صداهای سنگینتر و حجیمتر استفاده میکنند. گروه جوداس پریست هرچه بیشتر لهجهی بلوز را از زبان راک و راک اند رول جدا کرد و در تکنیک نوازندگی بر سرعت نواختن و در تکنیک آواز بر تولید صداهای جیغ و هارش تاکید کرد. به این ترتیب آنها جریان موسیقی راک را به سمت موسیقی هوی متال (یا به اختصار متال) هدایت کردند و در دههی ۸۰ میلادی، موسیقی متال تدریجا راه خود را از راک جدا کرده است و به طور مستقل فعالیت میکند.
کمی بیشتر از دربارهی موسیقی متال
استفاده از چند گیتار الکتریک با افکتهای صوتی خشن و حجیم، استفاده از ریتمهای کوبشیتر، نواختن سریعتر و تکنوازیهای طولانیتر از تفاوتهای اصلی موسیقی راک و موسیقی متال هستند. به طور کلی نسل اول موسیقی راک از موسیقی عوامپسند (پاپ و راک اند رول) شکل گرفت و در گذر زمان هم از لحاظ فرم و هم از لحاظ محتوی در جهتی متفاوت از جهت حرکت سلیقهی عموم مردم حرکت کرد. فرزندان موسیقی راک، سبکهای مورد بحث پانک و متال، نیز ادامهی همین مسیر هستند. علاوه بر تفاوتهای موسیقیایی، هنرمندان متال در ترانهسرایی نیز تغییراتی ایجاد کردند. مضمون اشعار متال روایت یاغیگری، تنهایی، مرگ، مخالفت با مادیگرایی، چیستی «بودن»، آزادی، اسارت و مسائل سیاسی، اجتماعی، مذهبی و فلسفی است که به شکل ویژهی متال بیان میشود. همچنین لازم به ذکر است که در همان نیمهی یکم دههی ۸۰، موسیقی ترش متال (Thrash Metal) شکل میگیرد که به طور مستقیم تحت تاثیر پانک بوده و لحنی صریح و کوبنده دارد.
علاوه بر گروههایی که خود در فرهنگ راک رشد کردند و به متال رسیدند، اکثر هنرمندان نسل اول موسیقی متال هم مانند هنرمندان راک کلاسیک، لباسهایی به نسبت ساده به تن میکنند. شلوار جین، تیشرت، جلیقه چرمی/جین و بوت، از لباسهای محبوب آنهاست. البتهی موی بلند را هم نباید و نمیتوان فراموش کرد!
متال هد ها
پیشتر گفته شد که تمام خرده فرهنگهای دهههای 50 و 60 ارتباطی دو سویه با موسیقی داشتند. از آنجایی که پانک و متال نیز فرزند همان خردهفرهنگها هستند، همانطور که دیدیم، این امر دربارهی پانک صادق بود و دربارهی متال نیز صدق میکند. افرادی که به آنها متالهد میگویند، طرفدار موسیقی متال هستند، دغدغههایی مطابق با دغدغههای هنرمندان متال مورد علاقهشان دارند و استایلشان را شبیه به آنها میسازند. همچنین لازم به ذکر است که برخلاف باور عمومی بسیاری از آنها خداباور و مذهبی هستند و به طور کلی بسیاری از متالهدها بر خالاف پانکها، با وجود ظاهر سیاه و خشنشان، از سنتهای آمریکایی چندان دور نمیشوند.
فرهنگ موتورسواری که در میان راکرها نیز رایج بود، در میان متالهد ها به شکلی جدید خود را نشان می دهد. متال هد ها به موتور سنگین (چاپر Chopper)، دستمالسر، ریش وسبیل و موی بلند مشهور اند. برند فرهنگ موتورسواری، خود، اشتراک های دیگری هم بین راکرها و متالهدها میسازد: ژاکت چرمی ، شلوار جین تیره و البته بوت. هارلی دیویدسون که بیش از همه چیز به تولید موتور سنگین مشهور است، بوت های محبوب متالهدها را نیز تولید میکند.
یکی از ویژگیهای متمایز کنندهی استایل متال از دیگر استایلهای راک، استفاده از پیراهن یا تیشرتهایی است که آستینهای آن به سادگی بریده شده است. استفاده از تی شرت با طرح بند محبوب ویژگی دیگر استایل متال است.
به طور کلی متال از میان مردها آغاز شده است و اصولا سبکی مردانه محسوب میشود. با این وجود همانند دیگر استایلهای راک در دستهی استایلهای یونیسکس قرار میگیرد و متالهدهای آقا و خانم از الگوهای مشترک و مشابه بهره میجویند.
متالهد ها در سینما
فیلم مستند متال: سفر یک هدبنگر تولید سال ۲۰۰۵، یکی از بهترین فیلمها دربارهی خردهفرهنگ متال است که در بستری از موسیقی و کنسرت بیان میشود. این فیلم با بیانی صمیمی مخاطب را وارد محافل متالهد ها میکند و به او تجربهای نزدیک و چندلایه از موسیقی و نگرش متال ارائه میدهد.
از 1990 تا به امروز
متال هد ها در دههی 90 برخی ویژگیهای بارز خود را از دست دادند. به عنوان مثال برخی از تاثیرگذارترین هنرمندان متال مانند اعضای گروه متالیکا موهای خود را کوتاه کردند.
دههی ۹۰ زمان به اوج رسیدن نسل اول هنرمندان موسیقی هیپ هاپ است که از دههی هشتاد فعالیت خود را آغاز کرده بودند. در همین زمان گروههایی مانند پاپا روچ (Papa Roach) و ریج ایگنست د مچین (Rage Against the Machine) شروع به فعالیت میکنند که آثارشان تلفیقی از موسیقی راک سنگین و موسیقی هیپ هاپ به شمار میرود. این همنشینی متال و رپ در استایل آنها هم منعکس میشود.
علاقهمندان بیشتر بخوانند: همه چیز دربارهی استایل هیپهاپ
آن دسته از گروههای راک، پانک و متال که از ۲۰۰۰ تا به امروز تشکیل شدهاند، گاه صرفا با نگاه به گذشته موسیقی و استایل خود را میسازند. اما گاه از چارچوبها فراتر میروند و در موسیقی و در استایل گلچینی از هر آنچه بوده و هست و میخواهند که باشد را مورد استفاده قرار میدهند.
چطور استایل راک داشته باشیم؟
استایل راک استایلی گسترده و تا حدود زیادی طرفدار فردگرایی است. بنابراین باید متناسب با سلیقه و جهتگیری فکری فرد شخصیسازی شود تا بتواند جهانبینی و عواطف و افکار شخص را به بهترین شکل بازگو کند. نکتهی دیگر استفاده از کانسپت یک استایل، به جای کپی مستقیم آن، در راستای شخصیسازی هرچه بیشتر است. با این حال برخی الگوهای کلی در چارچوب استایل راک وجود دارد که میتوان با رعایت آنها به نتایج دلخواه دست یافت.
اگر موسیقیهای راک پر نشاط و موسیقی راک اند رول دوست دارید، ساختار کلاسیک لباس را میپسندید و ترجیح میدهید از یک پالت رنگی گسترده در استایل خود استفاده کنید، بهترین کار رجوع به حال و هوای دههی 50 و یا استایل دیسکو های دههی 70 است.
خانمها با استفاده از شلوار جین، کفش برند آل استار یا کفش پاشنهبلند با لژ چوبی و یا یک کتانی ساده، تیشرت یا پلیور اوورسایز (قرار گرفته در شلوار) و مانتو جلوباز یا پیراهن میتوانند ست لباس خود را از این سبک بسازند. مدل موی چتری و خیلی کوتاه نیز با این ست لباس همسو خواهد بود. همچنین اگر علاقهمند به دنبال کردن مد روز هستید اما میخواهید ست لباستان یونیک باشد، خبر خوب آن است که امسال استفاده از این گونه ست لباس مد شده است.
یک ست لباس پیشنهادی برای آقایان میتواند از کفش برند آل استار، نیم بوت یا یک کتانی شاده، شلوار جین راسته، تیشرت سادهی سفید یا مشکی و ژاکت با رنگ دلخواه و در کلاسیکترین حالت ممکن ژاکتهای جین یا چرم مثال دیگری برای ست لباس به این سبک است. مدل موی الویسی این استایل را کامل میکند.
در نهایت فراوش نکنید که استایلهای راک یونیسکس هستند و خانمها میتوانند با کمی چاشنی تامبوی از الگوی لباسهای مردانه استفاده نمایند.
چگونه استایل پانک داشته باشیم؟
در صورتی که از موسیقیهای راک خشنتر لذت میبرید، با لوکسگرایی و تجملگرایی مخالف هستید و هنجارشکنی در استایل را میپسندید، استایل پانک مناسب شما است. با وجود آنکه طبع استایل پانک کمی افراط میطلبد، زیادهروی الزامی نیست. مثلا دربارهی آرایش مو، آقایان میتوانند همانند گیتاریست گروه رد هات چیلی پپرز موها را کوتاه نگه دارند، اما با رنگ فانتزی حس و حال استایل پانک را منتقل کنند.
میتوان با یک ژاکت چرمی، بوت پلتفورم یا حتی بوتهای مشکی سادهتر و شلوار جین با رنگ تیره به استایل پانک دست یافت. این الگو هم برای آقایان و هم برای خانمها قابل استفاده است. نکتهی دیگری که در تمام استایلهای راک حائز اهمیت است، فراموش نکردن استایل راکرها و موتورسوارها است.
در آرایش و پیرایش مو، ایجاد تضاد کوتاه و بلند و استفاده از رنگهای روشن جیغ و فانتزی به یقین مطابق به مدل موی پانکها خواهد بود.
پانکها لباس خود را شخصیسازی می کردند. پس اگر به استایل پانک علاقهمند هستید از استفادهی مبالغهآمیز از پیکسل و استیکر روی لباس ترسی نداشته باشید. حتی میتوانید با ماژیک یا رنگ اکرولیک روی لباس خود بنویسید یا طرحی رسم کنید.
با کمی حوصله و ذوق هنری میتوان از چیزهای ساده و حتی دورریختنی، گوشواره و گردنبند و دستبند ساخت. این همان کاری است که هر پانک متناسب با سلیقهاش انجام میدهد.
چطور استایل متال داشته باشیم؟
همانطوری که در بالا به آن اشاره شد، متال، استایلی کمی مردانهتر نسبت به سایر سبک های هم دسته آن بوده. (این موضوع اصلا به این معنا نیست که خانم ها نباید سمت آن بروند و یا کمتر به این سبک جذب میشوند، بلکه بیشتر نشان دهندهی روحیاتی کمی خشن تر نسبت به پانک و راک است).
استفاده بیشتر از رنگ مشکی
در استایل متال استفاده از رنگ مشکی شاخصتر و پرکاربردتر نسبت به راک و پانک است. اگر می خواهید استایل متال داشته باشید حتما از رنگ مشکی، بیشتر استفاده کنید.
استفاده از اسپایک
اگرچه در استایل راک و بخصوص در استایل پانک از اسپایک استفاده میشود اما بهتر می دانید که در متال کاربرد آن به شکل قابل توجهی بیشتر بوده و گاهی تا حد زیادی در استفاده از لباس و اکسسوریهای اسپایکی افراط میشود.
برای ساخت استایلی حرفهای در سبک متال لازم است از اسپایک استفاده کنید. حال میتواند در دستبند و اکسسوری ها باشد و یا مستقیما بر روی لباس و پیراهنتان قرار بگیرند.
چرم + اسپایک + رنگ مشکی
با این حساب کلیدواژه های استایل متال، چرم، رنگ مشکی و اسپایک خواهند بود. در ساخت استایل به سبک متال سعی کنید خلاقیت به خرج بدهید تا استایلتان به تکرار نیافتد.
معمولا ادواتی که حس خشونت را منتقل میکنند میتوانند برای استایل متال جذاب باشند. از پنجه بوکس و قفل و زنجیر گرفته تا کمربند اسلحه! این دیگر به خودتان بستگی دارد که تا کجا پیش بروید اما این را هم در نظر بگیرید که انگشتر های براق فلزی در کنار دستبند های مشکی به همراه اسپایک و گلمیخ شاید سنگین ترین و باوقارترین استایل متال را بسازند.
آرایش در استایل متال
در سبک متال آرایش بسیار اغراق شده است. گاهی گریم بعضی از موزیسین های آوانگار موسیقی هویمتال شبیه به شخصیت های منفی قصه ها و ژانر وحشت میشود. در مجموع استفاده از رنگ مشکی به صورت اغراق شده در فستیوال ها و مناسبتهای مخصوص آن بسیار رایج بوده اما برای استایل و استفادهی روزمره ممکن است در حد تیره کردن دور چشم باقی بماند.
در مجموع ارایش در سبک متال تا حد زیادی شبیه به استایل گوتیک است. توصیه میکنیم برای کسب اطاعات بیشتر به مطلب گوتیک مراجعه کنید.